PCR testim pozitif çıktı yada Covid benzer belirtilerim var ne yapmalıyım ?
Eğer ateş, öksürük, nefes sıkıntısı başta olmak üzere covid’e ait olabilecek herhangi bir belirti varsa en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna müracaat etmek gereklidir. Covid enfeksiyonu diğer bir çok akut enfeksiyonun aksine çok farklı belirti ve semptomlarla ortaya çıkabilmektedir. Covid’e ait çok sayıda semptom olmakla birlikte covid’e spesifik ve tanı koydurucu bir belirti yoktur. Bu ayırım ancak uzman bir hekim tarafından yapılabilir.
PCR negatif ise covid olmadığım anlamına gelir mi ?
PCR negatif olması covid ile temas etmediğiniz yada hasta olmayacağınız anlamına gelmez. Virüs ile temas ettikten sonra 2-4 gün test negatif kalabilir. Klinik pratikte bir hafta on gün hatta tüm süreç boyunca negatif kalan hastalarımızı görmekteyiz.
Tek başına PCR yeterlimi ?
Covid enfeksiyonu tanısında en önemli test şüphesiz PCR testidir. Ancak tek başına yeterli değildir.
Tanıda hangi testler uygulanıyor ?
PCR + olan yada PCR negatif olsa bile şüpheli klinik bulguların olduğu durumlarda birtakım başka testlerde mutlaka yapılmalıdır. Bu testler tutulumun şiddetinin belirlenmesi, hastalığın seyrinin nasıl olacağının az çok tahmin edilmesi ve takibi amacıyla mutlaka uygulanmalıdır. Öncelikle kişinin sağlık durumunu incelemeye yönelik karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını ölçen testler, tam kan sayımı değerleri ve ihtiyaç varsa kan elektrolit düzeyleri D ve B vitamini gibi düzeyleri mutlaka bakılmalıdır. CRP, Ferritin, D dimer, CK, CKMB, troponin ve fibrinojen değerlerinin hepsi yada hekimin uygun görecekleri tespit edilmelidir. Bunlar tanıda ve takipte yol gösterici olacaktır
Hastalığın seyri nasıl, kişisel farklılıklar var mı ?
Covid 19 çok farklı klinik tablolar ile karşımıza çıkabilmektedir. Hiç belirti olmadan hastalığı geçirenler olduğu gibi bazen kas ağrıları, halsizlik, mide bağırsak yakınmaları, hafif ateş gibi belirtilerle ortaya çıkabilir. Bazen de solunum yetmezliği, çoklu organ yetmezliği ile karşımıza gelebilir. Önemli olan nokta belirtilerin çok değişken ve bazen hızla ağırlaşabilir olmasıdır. Bu durumu belirleyen kronik hastalıkların olup olmaması, kişinin bağışıklık durumu gibi öngörülebilir yada öngörülemeyen bir çok kişisel faktör vardır. Dolayısıyla klasik bir klinik tablo yoktur ve kişiden kişiye çok farklılık gösterebilir.
Tedavi de neler yapılıyor, klasik bir tedavi varmı ?
Covid 19 enfeksiyonu için bilinen ve kanıtlanmış spesifik bir tedavi yoktur. Ancak corona virüse karşı kısmen de olsa etkin olduğu bilinen antiviral ilaçlar kullanılmaktadır. En başta favipiravir olmak üzere bu ilaçların tüm spekülasyonlara rağmen hastalığın iyileşme süresini kısalttığı, klinik tablonun ağırlaşmasını bir çok vakada engellediği gibi faydalı etkileri uluslararası yayınlarda gösterilmiştir ve kullanılmaktadır. Ancak unutulmaması gereken en önemli konu tedavinin büyük ölçüde destek tedavisi olduğudur. Bu tür virüs enfeksiyonları bağışıklık sistemimizde bir çok yararlı mekanizmayı aşırı etkileyerek zararlı ve yıkıcı hale getirmekte olup tedavi bunun üzerine inşa edilmektedir. Hastalığın seyri ve klinik tablo tamamen bireysel farklılıklarla belirlendiği gibi tedavi de tamamen bireysel ve kişiye özeldir. Standart ve herkese aynı şekilde uygulanan kalıp bir tedavi yokdur. Hastayı takip eden ve değerlendiren hekim her kişi için gerekli tedaviyi belirleyecek ve takibe göre tedavinin şeklini düzenleyecektir. Çok önemli ve maalesef ülkemizde bunca başarılı çalışmaya rağmen gözden kaçan bir nokta PCR + çıkan herkese daha başlangıçta aynı standart ilaçların verilmesi ve hastanın takip edilmemesidir. Oysa her semptomu olan her teması olan ve tabi ki PCR + olan hastaların en başta bir uzman hekim tarafından değerlendirilmesi, radyolojik ve laboratuvar incelemelerin yapılarak tedaviye karar verilip yakın takip edilmesidir. Hastalık son derece atipik seyretmektedir, başlangıçta çok hafif olan semptomlar bir anda ağırlaşabilmektedir. Çoğu kere semptomlar ile radyolojik ve laboratuvar bulguları uyumlu olmamakta, hiç semptom yokken ciddi akciğer tutulumu yada pıhtılaşma bozuklukları oluşabilmektedir. Dolayısıyla mutlaka ve mutlaka yakın hekim takibi ihmal edilmemelidir.
