- Doğru hipertansiyon tanısı nasıl konur?
- Hipertansiyon tanısı için alt ve üst sınır değerleri nedir?
- Bir ker tansiyonu yüksek ölçmek hipertansiyon tanısı koymaya yeterli midir?
- Gün içerisinde oluşan tansiyon değişkenlikleri bir tansiyon dengesizliği ya da düzensizliğinin işareti midir yoksa normal midir?
Öncelikle normal tansiyon değerleri nelerdir ve doğru tansiyon nasıl ölçülür sorusuna cevap bulmak gerekir. Yaş gruplarına göre az çok değişmekle birlikte doğru ölçülmüş 140 / 90 üzerindeki değerlerin yüksek tansiyon olarak tanımlayabiliriz. Burada hipertansiyon derecelendirilmesi sınıflandırılmasını anlatmak yerine öncelikle doğru tansiyon ölçmenin nasıl olacağını anlatacağım.
Doğru tansiyon ölçmek için kişi mutlaka en az 5 dakika öncesinden istirahate çekilmiş ve uzanır pozisyonda olmalıdır. Ölçüm tekniğine uygun bir şekilde ve koldan yapılmalıdır. Bilekten elektronik cihazlarla ölçülen tansiyon değerleri en ufak bir titreşimden bile etkilenebileceği için çoğu kere doğru sonucu yansımayacaktır. Elektronikpompalı ciharlarla kendi ortamınızda tansiyon ölçebilirsiniz. Burada da cihazın kullanım kılavuzunda yer alan ölçüm tekniğinin mutlaka çok iyi okumalı ve kavramalısınız. İyi 'DİNLENMEDEN' tansiyon ölçüm tekniğine uygun ölçmeden tansiyonunuzun 140 / 90’ın üzerinde olması her zaman bir hipertansiyonunuz olduğu anlamına gelmez. Özellikle sinirsel gerilim hallerinde tansiyonunuzun olduğu gerçek değerinden daha fazla ölçebilirsiniz. Çoğu hastamızın yaptığı en önemli hata tansiyonun yükselmiş olmasından duyduğu endişe ve panik reaksiyonu ile tansiyonu ölçmesidir. Benim tansiyonum yükseldi mi endişesi ve paniği bile tansiyonunuzu birkaç basamak yükseltebilir. Bu nedenle hipertansiyon nedeniyle tansiyon takibi yapılan hastalara çok gerekmedikçe günde 2 kereden fazla tansiyon ölçmeyi önermiyoruz tansiyon yüksekliği korkusu bazen hipertansiyondan DAHA Fazla zarar verebilmektedir. Tansiyonu normal sınırların üzerinde bulunanlarınmutlakabenim tansiyonum yüksek demeden önce profesyonel bir sağlıkçıylagörüşüp tansiyonlarını standart tansiyon aletleriyle ölçtürmelidirler. Bir kez tansiyonun yüksek olması özellikle hafif hipertansiyonlarda gerçek bir hipertansiyonhastalığı bulunduğu anlamına gelmeyebilir mutlaka değişik aralıklarla ölçümler yapılmalı ve tek bir ölçüye bakılmaksızın takip seyriyle değerIendirilmelidir. Bu değerlendirmeler mutlaka bir hekim tarafından yapılmalıdır. Sınırda veya sınırın üstünde yüksek tansiyon tespit edilenler için yüksek tansiyonun nedenlerini ve sonuçlarına ilişkin bir inceleme yapılmalı ve öyle karar verilmelidir.
Bu noktada hastanede yada doğrudan sağlıkçıların ölçtüğü tansiyon değerleri de her zaman doğruyu yansıtmayabilir. 1980’li yılların sonlarında Türkiye’de bizim de yaptığımız ve o yıllarda dünyada birkaç merkezde de yapılan bir çalışma özellikle muayene ortamında ve hekim tarafından yapılan ölçümlerin her zaman doğru değerleri yansıtmadığı ve özellikle hastane ortamında hastaların günlük hayatlarından daha yüksek tansiyon değerleri ölçülebildiği görülmüştür beyaz önlük hipertansiyonu da denen bu hipertansiyon çeşidinde tamamen hastanın muayene ortamından duyduğu huzursuzluğu tansiyonunu bir miktar yükseltmesi söz konusudur. Bu nedenle ağır hipertansiyon dışında hekimler de ilk ölçtükleri tansiyon değerleriyle hemen ilaç başlamamalı ve mutlaka hastanın kendi ortamında tansiyonunu takip ettirerek gerçek değerlere ulaşmayı amaçlamalıdır. 24 saatlik tansiyon holter takibi ilk defa tanı alan yada tedavi etkinliği değerlendirilmek istenen hastalarda güzel bir tetkik seçeneği olarak karşımızdadır.
Birçok hastamızın düştüğü en önemli yanılgılardanbir tanesi de gün içerisinde ölçtükleri tansiyonların birbirinden farklı değerlerde olmasıdır. Aslında son derece normal olan bu durum bazen hastalarımızın endişelenmesine ve ‘’benim tansiyonum çok düzensiz’’ değerlendirilmesine yol açmaktadır. Gün içerisinde fiziksel ve zihinsel aktivitemiz ile paralel olarak tansiyonun sürekli olarak değişmesi normal bir durumdur. Kısa aralıklarla ölçülen 2 tansiyon değeri bile birbirinden farklı olabilir. Bu durum tamamıyla dolaşım sistemimiz vücudumuzun o anki ihtiyaçlarına uygun olarak dokularımıza yeterli kanın taşıyabilme isteğinden kaynaklanmaktadır. Normal tansiyon değeri sınıflarından kaldığı sürece bu durum tamamen fizyolojiktir.
Görüldüğü üzere tansiyon ölçümü ve doğru hipertansiyon değerlendirilmesi düşünüldüğünden daha karmaşık ve hassasiyet isteyen bir durumdur.
