Görsel, yazılı ya da sosyal medya ortamında her gün karşımıza çıkan doktor, diyetisyen, beslenme uzmanları ve daha birçok kaynak sürekli olarak bizlere bir şeyleri yememiz ya da yemememiz konusunda uyarılarda bulunuyor. Farklı reklam ve tanıtım kaynaklarında birbirinden farkı öneriler duyuyor görüyoruz, kafamız bir hayli karışık.

Vitamin ve mineraller de en çok gündemde olan konulardan birisi. Nedir bu işin aslı? Gerçekten vitamin ve mineral desteğine hepimizin ihtiyacı var mı?  Bunların fazlası zarar getirir mi?  Rahatlıkla ve kontrolsüzce kullanabilir miyiz? Yoksa bu yapılan yayınların çoğu ticarimi? Aslında sağlığımız çokta umurlarında değil mi? Doğal üretim koşullarının bozulması ile sebze ve meyvelerin vitamin, mineral ve besleyici değerlerini kaybettikleri için takviye ilaçlar almamız gerektiği doğru mu?

Vitamin ve mineraller vücudumuzda hayati öneme sahip, metabolizmamızın her aşamasında gerekli olan maddeler ve yapı taşlarıdır. Eksiklerinde önemli yaşamsal sorunlar ortaya çıkar. Organ fonksiyonlarımız bozulur. Her vitamin ve mineralin vücudumuzda farklı görevleri ve eksikliklerinde ortaya çıkan farklı sorunlar vardır. Bunların tek tek anlatılması bu yazının konusu olmamakla birlikte yaşamsal fonksiyonlarımız için bunlara mutlaka ihtiyacımız olduğunu söyleyebiliriz.

Bu maddeler doğada çok yaygın olarak bulunmakla birlikte vücudumuz için gereken miktarları oldukça düşüktür. Normal sağlıklı beslenen ve sağlıklı yaşayan bir insan, herhangi bir başka hastalık ya da ihtiyacı artıran ilave bir durum, örneğin bir mide barsak sorunu, gebelik vb. olmadıkça gereği kadar vitamin ve mineralleri doğal yollarda rahatlıkla alabilir. Doğanın bozulduğu, çevresel faktörlerin vitamin ve mineral ihtiyacını arttırdığı doğru olsa bile bu böyledir.  Vitamin ve mineral ihtiyacının fizyolojik olarak arttığı gebelik, emzirme vb. durumlarda bile beslenme düzeni sağlanarak bu ihtiyaç rahatlıkla karşılanabilir. Çok özel koşullar dışında ilave vitamin ve mineral takviyesi gerekmez. Pratikte bizim gördüğümüz pahalı vitamin ve mineral takviyelerinin çok büyük bir oranda gereksiz olduğudur.

Vitamin ve minerallerin eksikliği kadar fazlası da en az o derecede ve hatta bazen çok daha zararlıdır. Birçok vitamin ve mineral fazlasının bazen yaşamı tehdit edecek düzeyde toksik ve zararlı etkileri mevcuttur. Örnek olarak fazla K vitamini alınması kanda pıhtılaşma eğilimini artırarak kalp krizi ve beyin felçlerine sebep olabilir, Potasyumun fazlası kalp durmasına yol açabilir. Fazla miktarda alınan A, C, E vitaminlerinin mide barsak kanserlerime eğilimi artırdığı yolunda şüphelerimiz mevcuttur. Kalsiyumun ve D vitamininin  fazlası kas güçsüzlüğüne, kas kramplarına, böbrek taşlarına ve iskelet bozukluklarına yol açabilir. Bu örnekleri yüzlerce çoğaltabiliriz.

Unutmamamız gereken bir diğer konu her ilacın aslında bir kimyasal madde olduğu ve tedavi dozları aşıldığında zehir etkisi yaptığıdır. Özellikle herhangi bir hastalığı olanlar hekim tarafından önerilmedikçe asla bu preparatları kullanmamalıdır.

Aslında vücudumuzun doğasında fazla alınan her türlü maddeye karşı bir savunma mekanizmamız vardır. Mide barsak sistemimiz birkaçı hariç gıdalarla aldığımız her türlü vitamin ve mineralin ihtiyaç fazlası kısmını emmez ve kana karıştırmaz. Yani ağızdan aldığınız pahalı vitamin ve mineral ilaçlarının çoğu pahalı bir dışkı oluşturmaktan başka bir işe yaramaz.

Normal koşullarda aslında sadece beslenmemize dikkat ederek, mümkün olduğunca doğal ve düzenli beslenerek, günlük beslenmemizde her gurup gıdayı dengeli ve ölçülü bir şekilde tüketerek çok daha sağlıklı bir şekilde ihtiyacımız olan vitamin ve mineralleri sağlayabiliriz. İhtiyacımız olan her şey aslında çok yakınımızdadır ve uzakta aramaya pahalı takviyeler almaya gerek yoktur. Yapmanız gereken tek ve doğru şey hekiminiz ile ilişkinizi yakın tutup düzenli sağlık kontrolleri yaptırmanızdır. Hekiminiz sizin her türlü durumunuzu değerlendirecek, risk faktörlerinizi belirleyecek ve eğer ilave bir vitamin, mineral ya da başka bir desteğe ihtiyacınız varsa bunu en doğru dozu ve kullanım şeklini belirleyerek size yardımcı olacaktır.

Hiçbir vitamin ve mineral masum değildir ve hekim kontrolü olmadan asla kullanılmamalıdır. Bir destek tedaviye ihtiyacınız olduğunu düşünüyorsanız ticari reklamların etkisinde kalmadan, kulaktan dolma bilgilerle hareket etmeden mutlaka hekiminize danışınız.